اخلاص در دین و دینداری (قرآن)آیاتی از قرآن کریم داشتن اخلاص، در دین و دینداری را لازم دانشته است. ۱ - اخلاص، در دینداریقل اتحاجوننا فی الله وهو ربنا وربکم ولنا اعمــلنا ولکم اعمــلکم ونحن له مخلصون. " بگو: «آیا در باره خداوند با ما محاجه می‌کنید؟! در حالی که او، پروردگار ما و شماست و اعمال ما از آن ما، و اعمال شما از آن شماست و ما او را با اخلاص پرستش می‌کنیم، (و موحد خالصیم). » " ۱.۱ - محاجه در دین داریرد یهود و نصاری از سه جهت است اهل کتاب به جهاتی، با مسلمانان بگو مگو می‌کردند، قرآن می‌فرماید اگر بخواهند بگویند: متبوع و خدای ما بهتر از خدای شما است، که خدای مسلمانان همان خدای اهل کتابست، و اگر بخواهند بگویند: ما اهل کتاب اختصاص و تقرب بیشتری بخدا داریم، که مسلمانان خدا را با خلوص بیشتری می‌پرستند، و اگر بخواهند بگویند: رفتار شما برای خدا باعث ننگ است، که قضیه درست به عکس است پس محاجه اهل کتاب با مسلمانان هیچ وجه صحیحی ندارد، و لذا در آیه مورد بحث نخست محاجه آنان را انکار می‌کند، و سپس جهات ثلاثه را یکی یکی رد می‌کند. . . واعتصموا بالله واخلصوا دینهم لله فاولـئک مع المؤمنین وسوف یؤت الله المؤمنین اجرا عظیمـا. " مگر آنها که... به (دامن لطف) خدا، چنگ زنند، و دین خود را برای خدا خالص کنند آنها با مؤمنان خواهند بود و خداوند به افراد باایمان، پاداش عظیمی خواهد داد. " و خالص و پاکیزه گردانند دین خود را برای خدا، یعنی طاعت نکنند، مگر برای رضای الهی، بر خلاف آنکه در هنگام نفاق قصد می‌کردند از ریا و سمعه. حاصل آنکه علی الحقیقه رجوع کنند از کفر به ایمان، و نفاق به اخلاص، و معصیت به طاعت. فاولئک مع المؤمنین: پس آن گروه که به توبه و اصلاح و اعتصام و اخلاص موصوفند، با مؤمنان باشند در هر دو سرای. و نفرموده: فاولئک المؤمنون [۴]
حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین، تفسیر اثنا عشری، ج۲، ص ۶۲۴.
۱.۲ - اخلاص امتیاز مسلماناناز آنجا که یهود و غیر آنها گاه با مسلمانان به محاجه و گفتگو برمی خاستند و می‌گفتند: تمام پیامبران از میان جمعیت ما برخاسته، و دین ما قدیمی‌ترین ادیان و کتاب ما کهنترین کتب آسمانی است، اگر محمد نیز پیامبر بود باید از میان ما مبعوث شده باشد! گاه می‌گفتند: " نژاد ما از نژاد عرب برای پذیرش ایمان و وحی آماده تر است، چرا که آنها بت پرست بوده‌اند و ما نبودیم. و گاه خود را فرزندان خدا می‌نامیدند و بهشت را در انحصار خودشان! قرآن در آیات فوق خط بطلان به روی همه این پندارها کشیده، نخست به پیامبر می‌گوید: " به آنها بگو آیا در باره خداوند با ما گفتگو می‌کنید؟ در حالی که او پروردگار ما و پروردگار شما است" (قل ا تحاجوننا فی الله و هو ربنا و ربکم). این پروردگار در انحصار نژاد و قبیله‌ای نیست، او پروردگار همه جهانیان همه عالم هستی است. این را نیز بدانید که" ما در گرو اعمال خویشیم و شما هم در گرو اعمال خود" و هیچ امتیازی برای هیچکس جز در پرتو اعمالش نمی‌باشد) (و لنا اعمالنا و لکم اعمالکم). با این تفاوت که" ما با اخلاص او را پرستش می‌کنیم و موحد خالصیم" (اما بسیاری از شما توحید را به شرک آلوده کرده‌اند) (و نحن له مخلصون). ۲ - پانویس
۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۹۶، برگرفته از مقاله «اخلاص در دین و دینداری». |